John Eliot Gardiners 'Bach cantate pelgrimstocht' (waarbij het de bedoeling is om doorheen Europa en Amerika in het jaar 2000, Bachs 250ste sterfjaar, al diens religieuze cantates uit te voeren, op de gepaste datum van de kerkelijke kalender) doet in dit 23ste volume Arnstadt, in Thüringen en het Luxemburgse Echternacht aan. Het zijn twee feestelijke cd's geworden want de opnames, op 23 en 30 april en 7 mei 2000 vielen op de eerste en tweede zondag na Pasen en de muziek die voor deze dagen geschreven is herdenkt opgewekt Jesus' verrijzenis. Bovendien was Arnstadt de stad waar Bach op achttienjarige leeftijd, zijn eerste benoeming kreeg; nog een reden om een feestelijke noot aan te slaan. Op deze dubbel-cd staan dus cantates nummer 42, 67, 85, 104, 112, 150 en 158.
Zoals op voorgaande cd's is de uitvoering van het orkest superieur. Klankkwaliteit en esthetiek primeren als dat moet boven volledige historische correctheid (zo worden de partijen voor 'corna da caccia in G' in BWV112 niet door hoorns maar door trompetten gespeeld bijvoorbeeld) maar dat resulteert wel doorgaans in prachtige momenten zoals de heerlijk uitgelaten bas-aria 'Friede sei mit euch', waar een jubelend orkest afwisselt met de zanger, die rust lijkt te doen neerdalen over muzikanten en toehoorders. Gardiner houdt een goed gehumeurde cadans in de muziek, zeker in aria's als 'Jesus ist ein guter Hirt', uit BWV85 of het mooie trio 'Zedern müssen von den Winden' uit BWV150. In dit laatste deeltje valt trouwens ook de perfecte balans op tussen altus, tenor en bas.
Want ook de zangers zijn met zorg uitgekozen, hoewel er enkele minder bekende namen op de cd-doos prijken. Charles Daniels klinkt jeugdig en fris, zoals dat goed tot uiting komt in de opgewekte aria 'Mein Jesus ist erstanden' uit cantate 67. Altus Daniel Tayler klinkt even fris, met een soepelheid die men niet snel associeert zijn stemtype en die eerder aan een vrouwelijke zangeres doet denken. Klein minpuntje is misschien tenor Norbert Meyn, die de tweede cd voor zijn rekening neemt en wat lichter uitvalt. Dit komt door zijn excessief gebruik van vibrato – het orkest gebruikt helemaal niets, wat dit net meer doet opvallen – en het feit dat hij weinig spanning in lange muzikale bogen kan houden. Ook het koor is in topvorm, klinkt transparant maar robuust en blijft bovenal een hele egale, warme klank behouden. De verschillende inzetten in fugatische passages zoals het koor 'Leite mich in deiner Wahrheit' worden helder en zelfzeker gegeven, wat tuttipassages en aangename grootsheid meegeeft.
Aan een cd als deze hoef je verder weinig woorden te verspillen: ondanks de beschikbaarheid van verscheidene knappe Bach-opnames op de markt, steekt de superieure prestatie van John Eliot Gardiner er met kop en schouders bovenuit. Sterke solisten, uitmuntende akoestiek en opnamekwaliteit en een geëngageerd koor en orkest maken deze reeks steeds een plezier om vele malen opnieuw te beluisteren.
Meer over Johann Sebastian Bach
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
