Bij het Nederlandse Challenge Classics werkte Bachspecialist Ton Koopman enkele jaren geleden zijn integrale opname van Bachs cantates af. Het label geeft nu diezelfde cantates nog eens uit maar dan niet willekeurig bij elkaar gebracht maar geordend volgens de functie die ze oorspronkelijk moesten vervullen binnen hun jaarlijkse liturgische cyclus. Cantates nummer 11, 43, 128 en 37 werden voor het feest van Hemelvaart, veertig dagen na Pasen geschreven. De luisteraar kan dan ook enkele spectaculair georkestreerde cantates verwachten. De cd opent veelbelovend met het opzwepende openingskoor uit Cantate 11 'Lobet Gott in seinen Reichen'. Bach koos niet voor de benaming 'cantate' maar noemde zijn werk 'Hemelvaartsoratorium', niet omdat er een wezenlijk verschil tussen beide genres bestaat maar omdat de tekst van een oratorium traditioneel een sluitend, verhalend geheel vormt, in dit geval namelijk het bijbelse hemelvaartsverhaal.
Ook cantate 128 is indrukwekkend, met een dik georkestreerd en vol bravoure uitgevoerde polyfone koorfantasie als openingskoor en met een orkest dat naast de gebruikelijke strijkers en continuo ook twee hobo's en twee hoorns omvat. Mooie momenten zijn er ook verder in deze cantate, in de prachtig muzikale hobosolo bijvoorbeeld die het duet 'Sein Allmacht zu ergründen' begeleidt.
De aria's vallen echter soms wat tegen. Waar de koorgedeeltes in deze cantates muzikaal vuurwerk afleveren, komen vele aria's vrij vlak en weinig opwindend over. Zo is er de altaria uit BWV11, 'Ach, Jesu, ist dein Abschied schon so nah', die uiterst gelaten en droog gezongen wordt door alt Bogna Bartosz. Natuurlijk vraagt de tekst om een zekere ingetogenheid maar zowel soliste als begeleiding komen opvallend weinig geëngageerd over. Bovendien beschikt Bartosz niet over die warme laagte van een echte mezzo of alt, waardoor haar laagste frases wat kleurloos beginnen te klinken. Sandrine Piau zingt natuurlijk prachtig maar ook zij komt een beetje vermoeid over. Het is Johanette Zomer, die enkel in cantate 43 zingt die de beste indruk maakt, met een kristalheldere hoogte maar toch een overwegend vlakke, barokke manier van zingen.
Klaus Mertens zorgt voor veel beterschap, met een overzichtelijke en muzikale lezing van de baspartijen in alle vier cantates, een lezing waarin hij zijn compacte en zekere diepe basnoten niet verbergt. En Christoph Prégardien is zoals steeds een groot plezier om te beluisteren. Bach zingen zit hem in het bloed en zowel de recitatieven, die hij heel toegankelijk en verstaanbaar brengt, als de aria's zoals het goedgemutste 'Ja tausendmal tausend begleiten den Wagen' uit cantate 43 brengt hij muzikaal. Hij blijft een zachte stem aanhouden die nergens geforceerd klinkt, zoals in de zachte aria 'Der Glaube ist das Pfand der Liebe' uit cantate 37.
Als compilatie van vier feestelijke cantates die Bach voor een van de hoogdagen van de Lutherse kalender schreef, biedt deze cd behoorlijk wat opwindende muzikale momenten. De uitvoering van het Amsterdam Baroque Orchestra klinkt explosief of meeslepend genoeg maar het is jammer dat niet alle solisten even sterk presteren.
Meer over Johann Sebastian Bach
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
