Deze cd is al het tiende volume in een reeks bij het Franse ensemble 'La Simphonie du Marais' die licht laat schijnen over de instrumentale muziek van Jean-Baptiste Lully. Lully wordt op deze cd voorgesteld als 'Le Musicien du Soleil' en dat is niet overdreven want het merendeel van zijn werken werd in opdracht van de zonnekoning Lodewijk XIV geschreven. Zo ook dit 'Ballet des Arts', een allegorische voorstelling van 'kunsten' (dit begrip valt erg ruim op te vatten) die in het Franse rijk van de late zeventiende eeuw beoefend werden.
Met zijn combinatie van komische en ernstige tableaus, waarin door dansers en zangers die goden en helden uit de oudheid uitbeelden, lof wordt gezongen over de koning en zijn edellieden, is dit een typevoorbeeld van het barokke Franse ballet. Zeven 'kunsten' komen achtereenvolgens aan bod: de landbouw, de zeevaart, edelsmeedkunst, schilderkunst, de jacht, geneeskunde en de kunst van het oorlogsvoeren. Leuk op deze opname is alvast dat het hele werk wordt voorgesteld zoals het in Lully's tijd geklonken moet hebben, met een hele verzameling niet-muzikale geluiden om de verschillende taferelen te ondersteunen. Zo opent het ballet met allerlei (echte) vogelgeluiden om de geest van het platteland op te roepen en het tableau dat de zeevaart uitbeeldt begint met gekras van meeuwen en het geluid van de wind die over zee raast.
De continuopartij wordt tijdens recitatieven effectief en knap door luit en klavecimbel vervoegt maar de instrumentale dansen worden in de regel door enkel strijkers gespeeld, al dan niet met de bovenstemmen verdubbeld met een paar blokfluiten of hobo's. Qua speelwijze staat galantheid en stijlbesef voorop. Nergens barst de interpretatie uit haar voegen, virtuositeit blijft, ondanks de soms snelle tempi heel beheerst en scherpe kantjes moeten wijken voor een sterk doorgevoerde aandacht voor detail en frasering. De puur instrumentale finales van elk tableau worden echter passend snel genomen zodat het orkest zijn technische beheersing in volle glorie kan tentoon spreiden. Delen als de 'air pour les chasseurs' zijn eigenlijk allesbehalve klankschilderingen en herinneren nergens direct aan de jacht of het buitenleven.
Bij de zangers klinkt sopraan Dorothée Leclair jong en fris, me een heldere stem, zeker in het hoog register en dat is bijvoorbeeld ideaal voor het beeld van pastorale onschuld waarmee 'Le Ballet des Arts' opent. In de 'buffo' tableaus zoals 'La Navigation' zingt zij met een vorm van muzikale humor in haar stem maar ze klinkt ten allen tijde erg gestileerd, met een zang die soms echt als in een keurslijf gestoken overkomt, zoals dat aan het hof van de zonnekoning de gewoonte was. Mélodie Ruvio is als mezzo wat zwaarder en ook wat vlakker in haar lezing maar beide zangeressen blijven uitstekend verstaanbaar. Enkele recitatieven, zoals dat van 'Diane' in het jachttafereel worden door enkel blazers en continuo begeleid. De mannenstemmen krijgen in het ballet en kleinere rol. Tenor Romain Champion komt melodieus over, gepolijst en zonder hardheid. Bas Arnaud Richard tot slot maakt een robuuste en heldhaftige indruk, wat bevlogen in zijn recitatieven en met een stem die accuraat blijft ook in de laagte. Alles bij elkaar een uitvoering voor kenners die weten wat ze willen horen bij deze aan velerlei regels gebonden, erg gestileerde muziek en niet teleurgesteld zullen zijn in deze knap afgewerkte uitvoering.
Meer over Jean-Baptiste Lully
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
