Op deze cd staan twee balletten van Igor Stravinski. Hoewel ze alle twee een totaal verschillend klankbeeld hebben, hebben ze een ding gemeen: Stravinski ging zijn muziek bij derden halen. Zo is 'Le Baiser de la Fée' grotendeels gebouwd rond thema's uit pianowerken en liederen van Tchaikovski, terwijl Pulcinella een herorkestratie is van triosonates, opera- aria's, klavecimbelsonates en andere werken van Pergolesi en tijdgenoten. Stravinski distilleerde uit beide werken nadien concertante balletsuites, voornamelijk door de hoeveelheid muziek aanzienlijk te beperken, maar het zijn wel de volledige, oorspronkelijke versies die op deze cd staan.
Het ballet Pulcinella lijkt op het eerste gezicht op een authentiek achttiende-eeuws werk: Stravinski veranderde nauwelijks iets aan de harmonie of de melodievoering, en ook de samenstelling van het orkest blijft min of meer trouw aan het rococo-idioom. Een kamerorkest, met solostrijkers, de zogenaamde ripiento groep, wordt aangevuld door een paar fluiten, hobo's, fagotten, hoorns, en één enkele trompet en trombone. Geen klarinetten dus, want die werden in Pergolesi's tijd nog nauwelijks gebruikt. Drie zangers, een mezzosopraan, tenor en bas, nemen de zanglijnen in de aria's voor hun rekening. Wat Stravinski wel doet, is zijn eigen invloed op subtielere manier naar binnen smokkelen De opera- aria's zijn uit hun context gerukt, waardoor de tekst, op zich al geen grote literatuur en vaak in Napels dialect gezongen, vrijwel betekenisloos wordt. En de orkestratie krijgt enkele herkenbare twintigste-eeuwse tintjes mee: glissandi in de trombone, een solocontrabas, of moderne speeltechnieken in de fluiten of violen. En Stravinski schuwt koddige, verrassende of vulgaire wendingen niet, zowel in de klankkleur, de aaneensluiting van de verschillende delen of in de begeleiding, die soms uit zijn voegen lijkt te barsten. Hierdoor wordt Pulcinella meteen herkenbaar, als niet echt 20ste-eeuws, niet helemaal 18de-eeuws, maar wel met de charme en lichtvoetigheid van de rococostijl.
La Baiser de la Fée is een ander verhaal. Stravinski schreef het ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van Tchaikovski's dood. De melodieën zijn deels van Tchaikovski en voor een deel van Stravinski, maar de verwerking is helemaal van deze laatste. Le Baiser de la Fée bestaat uit verschillende scènes die in een vierdelige structuur zijn gegoten, die wat doet denken aan die van de klassieke symfonie. De klank is romantisch en haalt niet zelden Tchaikovski's orkestwerken, in het bijzonder de Notenkrakersuite, voor de geest. Stravinski laat zijn invloed ook duidelijk gelden in de onregelmatige opbouw van melodielijnen of in de volkse sfeer van het tweede deel, dat vol zit met namaak Beierse muziek, ländlers en jodel- imitaties.
De uitvoering van deze twee werken, door het London Symfony Orchestra en het Philharmonia Orchestra, laat weinig te wensen over. De samenklank is over het algemeen goed: transparant en delicaat in Pulcinella, en rijk en warm in Le Baiser. Toch krijgt de luisteraar af en toe de indruk dat het geheel wat gehaast klinkt. Dat is zeker zo in Le Baiser de la Fée, waar de luisteraar af en toe extra adempauze had mogen krijgen. Dit vervlakt de muziek een beetje, die hier en daar interessanter had kunnen zijn. Een enkele passage in de snelle delen van Pulcinella loopt ook een klein beetje scheef, maar dat zijn details. Verder werkt het Philharmonia Orchestra in dit laatste werk erg op effecten, soms net niet op het vulgaire af. Alleen jammer dat bas Mark Beesley uit de toon valt. Hij zingt zijn partij zonder veel frasering en met zo een logge, dikke toon dat je je als luisteraar kunt afvragen of dit geen overdreven grotesk effect van Stravinski zou kunnen zijn. Ook als hij met de andere zangers samenzingt, staat zijn baslijn in schril contrast met de veel meer kwetsbare en delicatere bovenstemmen. Jammer, want dit is iets dat wel degelijk opvalt, en stoort. Toch is dit geen slechte cd. Voor de lage prijs die een plaat als deze heeft ,(dit is niet voor niets een Naxos uitgave), is het waarschijnlijk de beste uitvoering van Stravinski- balletten die men zich kan aanschaffen.
Meer over Igor Stravinski
Verder bij Kwadratuur
