De zesentwintig ‘Psalmen Davids’ vormen een hoeksteen in het oeuvre van de Duitse zeventiende-eeuwse componist Heinrich Schütz. Hij schreef ze relatief vroeg in zijn carrière, in 1619 en ze vormen een verbluffende synthese tussen de Lutheraanse liturgie en de weelderige Venetiaanse instrumentale stijl die Schütz tijdens zijn studie in de republiek had leren kennen. In een integrale uitvoering van Schütz’ werken kan het Duitse platenlabel Carus niet aan deze psalmen voorbij en op deze dubbel-cd werden ze opgenomen door het Dresdner Kammerchor en het Dresdner Barockorchester onder leiding van Hans-Christoph Rademann.
Wat meteen opvalt, is dat de tekst in deze uitvoering zonder meer centraal staat. Het Dresdner Kammerchor zorgt niet enkel voor een uitstekend verstaanbare tekstplaatsing maar een natuurlijk spreekritme bepaalt ook haast altijd het tempo en de timing van deze psalmen. Een dergelijke triomf van woord over muziek is zeker historisch verdedigbaar, al hunkert een luisteraar uiteindelijk ook wel eens naar wat meer melodisch gedachte momenten. Het is bijvoorbeeld vast geen toeval dat dimituties, uitvoerige versieringen in de instrumentale partijen, grotendeels afwezig zijn in deze opname. Dat doet bepaalde momenten karig overkomen, terwijl ze in andere uitvoeringen meer spectaculair en virtuoos geen klinken.
De kwaliteit van de zangers, zowel in de solorollen als in het Dresdner Kammerchor, maakt echter veel goed. Met een lijst solisten die zulke specialisten in het barokrepertoire bevat als sopraan Dorothee Mields of bas-bariton Stephan MacLeod, hoeft het niet te verwonderen dat zowel de inzetten van het grotere ‘Capellchor’ als het uitgedunde ‘Favoritchor’ transparant en uiterst precies blijven.
Er werd gekozen voor uitvoeringen met twee contrasterende instrumentale koren. Het ene bestaat uit blazers, met drie cornetti, vier tromboni en dulciaan, het andere is een strijkersgroep van twee violen, vier viola da gamba’s en violone. Het zorgt voor een contrast tussen de monumentale stijl van de blazers en de meer intimistische aanpak van strijkinstrumenten. Toch blijven de instrumenten vaak wat meer op de achtergrond dan in andere uitvoeringen van deze muziek. In Harmonia Mundi’s oudere opname met Concerto Palatino en Cantus Cölln spelen de instrumenten een grotere rol en zijn versieringen meer aanwezig, terwijl hier de naakte tekstplaatsingen primeert.
Een geblokte, enigszins massieve tekstplaatsing werkt goed in psalmen met een strijdvaardig karakter, zoals ‘Warum toben die Heiden’, SWV23 maar iets minder in passages die wat meer beweging kunnen gebruiken. Zo laat een recente uitvoering van de psalm ‘Siehe, ich hebe meine Augen auf’, SWV31 door de Capella Sagitariana Dresden (Raumklang 3001) veel meer leven horen dan de tamelijk vlakke uitvoering die hier voorgesteld wordt en ook de psalm ‘Nun lob, mein Seel, den Herrn’ SWV41 heeft al opwindender geklonken.
Gelukkig wordt er elders ook meer uitgedund en intiemer gemusiceerd. Zo werkt het begin van de psalm ‘Wie lieblich sin deine Wohnungen’ SWV29 erg goed dankzij een dunne textuur van strijkers in de begeleiding, die deze psalm het karakter van een Italiaans madrigaal verlenen, compleet met enkele goed in de verf gezette chromatische verschuivingen in de ‘stilo moderno’.
Tot slot nog een woordje over de opbouw van de cd zelf, al zegt dit natuurlijk niets over de kwaliteit van de uitvoering. Alle psalmen volgen zeer snel op elkaar hier, alsof een psalm van start gaat net nadat de laatste noot van de vorige uitgeklonken is. Het resultaat is dat je als luisteraar wat naar adem zit te happen en deze mooie muziek niet echt volledig kunt laten inzinken. Tijdsgebrek op twee cd’s kan toch moeilijk de reden hiervoor zijn: de uitstekende opname met Cantus Cölln kiest niet merkbaar snellere tempi, past ook op twee cd’s maar laat haar toehoorders wel meer ademruimte.
Wie de schitterende uitvoeringen van de Davidspsalmen in het najaar, onder meer in het Brusselse Bozar, van Collegium Vocale en Philippe Herreweghe gehoord heeft, houdt een referentie-uitvoering in het geheugen van deze prachtige muziek waar slechts weinig andere interpretaties aan kunnen tippen. Ook deze nochtans erg capabel en zorgzaam uitgevoerde ‘Psalmen Davids’ doen dat niet, maar dat neemt niet weg dat met een klein koor van uitstekende zangers en een prachtige instrumentale sonoriteit, deze opname Schütz’ muziek toch veel eer aandoet.
