Dat de Faust-legende zoals Johann Wolfgang von Goethe die begin 19e eeuw neerschreef een grote invloed op de artistieke productie van de Franse romantische componist Hector Berlioz zou hebben, bleek reeds uit diens opus 1. Dat werk heette 'Huit scènes de Faust' en vormde een voorsmaakje van het meesterwerk dat Berlioz later uit de Faust-legende zou puren. Over de oerversie was de componist later niet meer te spreken en hij trachtte zoveel mogelijk exemplaren bij leven te vernietigen. Zijn opus 24, 'La Damnation de Faust' uit 1846, moest de wereld ingaan als de definitieve (en de enige) versie van het werk die hij bedacht had. Hoewel nog vroege schetsen bewaard zijn, bestaat er musicologische consensus over de mindere kwaliteit van het opus 1. Ook voor deze opname werd daarom gekozen voor de volledige partituur, zoals Berlioz die had nagelaten.
In 1846 ligt het beroemdste werk van deze Fransman, namelijk de 'Symphonie Fantastique', al 16 jaar in het verleden. Met zijn dramatische programma en zijn stormachtige vorm had Berlioz de romantiek op zijn grondvesten doen daveren en een wenk gegeven richting bombast, die onder andere Wagner bij uitstek ter harte zouden nemen. Ook Berlioz' 'Requiem' uit 1937 bakent opnieuw de grenzen af van waar de romantiek tot op dat punt in de muziekgeschiedenis toe in staat was. De concertante opera 'La Damnation de Faust', een gigantisch werk voor orkest, zevendelig koor, kinderkoor en vier solisten, zou de mogelijkheden nog maar eens tarten, al was het maar omwille van de thematische zwaarte die het publiek midden 19e eeuw onmogelijk kon dragen. Het werk kreeg ironisch genoeg zijn première in de Opéra-Comique van Parijs en sloeg niet onmiddellijk aan, waardoor Berlioz het droef terug opborg.
Zoveel jaar na datum is het beduidend eenvoudiger geworden het genie van Berlioz te erkennen. Te meer als een topdirigent zoals Bernard Haitink koor, solisten en orkest onder de arm neemt, om hen samen te leiden naar een gedreven, gezwinde uitvoering met een buitengewoon beklijvend slot. Haitink, die in het jaar van de opname (1999) nog beduidend kwieker was dan tegenwoordig het geval is, kiest voor een uiterst genuanceerde uitvoering, waarin eerder de solisten dan het orkest telkens weer met de meest prominente scènes aan de haal gaan. De orkestpartij beschouwt Haitink duidelijk als een fundament en hij gebruikt haar nergens als louter ornament. Het Radio Filharmonisch Orkest is zo nu en dan iets te sloom om in de (vermoedelijke) finesses van Haitink mee te gaan, maar even vaak slagen ze er wel in om zich te schikken in hun cruciale, maar bescheiden rol. Het Nederlands Groot Omroepkoor blinkt vooral uit in volume en trefzekerheid, wat bij dit werk van niet te onderschatten belang is. Ook de solisten, met de inmiddels wereldberoemd geworden bariton Thomas Quasthoff voorop, verzorgen heldere partijen, die ook nu weer van een zekere transparantie zijn die Haitink ook in de orkestpartij wilde blootleggen.
De vraag is dan waarom de cd precies 11 jaar na de opname verschijnt. De reden daartoe is maatschappelijk-geëngageerd: de Nederlandse overheid wil de geldkraan voor het Muziekcentrum van de Omroep dichtdraaien, en deze cd is enerzijds een protestactie en wil anderzijds wat extra geld in het laatje van het MCO brengen. Het album kwam dan ook belangeloos tot stand en het siert label Challenge Classics dat ze uit de combinatie van grote namen (Haitink met Quasthoff) geen klinkende munt willen slaan. Alleen is het spijtig dat de teksten van deze concertante opera niet in deze editie zijn opgenomen, waardoor men toch een andere opname ter hand moet nemen wil men ten volle ervaren waar de muziek om draait. Toch is de aanschaf van deze cd meer dan verantwoord, als signaal richting de Nederlandse regering alleen al. Want financieel snoeien in cultuur kan gewoon niet door de beugel. En wie daar "ja" tegen zegt zonder een duit in het zakje te willen doen, kan ook gewoon via de website van het MCO zijn stem laten horen via een petitie.
