Eind 19e eeuw deed, zoals overal elders in Europa, de moderniteit langzaam maar zeker zijn intrede in Leipzig. Onder andere in de figuur van Mahler, die tussen 1886 en 1888 de tweede dirigent van het Leipziger Stadttheater zou worden, ziet men achteraf tekenen van de grote veranderingen die zich in het beslag van amper dertig jaar zouden voltrekken. Nog steeds probeert Leipzig onderdak te bieden aan de moderniteit van vandaag. Enerzijds retrospectief, door de vernieuwers van de vorige eeuw te herdenken. Zo vond vorig jaar ter ere van Mahlers honderdste sterfdag de Leipzig International Mahler Festival plaats, waar een aantal uitstekende orkesten alle Mahler-symfonieën vertolkten. Riccardo Chailly, inmiddels een gevierd Mahler-dirigent, nam met zijn Gewandhausorchester de twee grote koraalsymfonieën onder handen: de tweede en de achtste. Met haar ondertitel "Auferstehung" ("wederopstanding") kon het niet anders dan dat dit werk (de tweede) op 18 mei, de dag waarop Mahler een eeuw geleden de wereld verliet, moest weerklinken. Die dag en de dag ervoor maakte Accentus Music een live-opname van het concert, die nu in een prachtige dvd-uitgave verschenen is. Op de cover prijkt bovendien de nieuwe moderniteit van Leipzig, in de gedaante van Neo Rauch, schilder en vernieuwer uit Leipzig die momenteel de wereld aan het veroveren is met zijn neo-figuratieve doeken.

De bijna zestig jaar oude Riccardo Chailly heeft inmiddels zijn naam al gevestigd als een groot Mahler-dirigent. Als chef van het Koninklijk Concertgebouworkest tot 2004 maakte de dirigent een meermaals bekroonde Mahler-integrale, waarbinnen de tweede symfonie helaas een beetje uit de toon viel als de iets minder geslaagde opname uit de serie. Aan de omvang lag dat niet: Chailly's achtste geldt nog steeds een van de meest fascinerende uitvoeringen van het werk, en in vergelijking is de tweede iets kleinschaliger. Ook de derde symfonie, met koor en kinderkoor, kon de dirigent perfect meester. Het probleem met zijn tweede symfonie was bij momenten een gebrek aan gedragenheid in klank, zoals tijdens het 'Andante'. Ook de opnamekwaliteit was toen (ongeveer tien jaar geleden) niet alles: de ingenieurs van Decca hadden een redelijk dikke, ondoorzichtige klankbrij in gedachten, terwijl Chailly juist naar de ultieme transparantie wilde gaan. Ook zijn uitvoering van Mahlers tweede vorig jaar wordt gekenmerkt door het verlangen het orkest te laten transcenderen door de hele structuur zo helder mogelijk te houden. Opnametechnisch is deze interpretatie een waar genoegen, en de beelden van de extatische Chailly verhogen alleen maar het gevoel dat de symfonie op zich al teweeg brengt. Zeker in het slotdeel, dat hier al bij al iets te weinig spankracht heeft aan het begin (wat gecompenseerd wordt door een briljante finale, dat wel), lijkt Chailly op een wijze gelijk aan die van Bernstein bijna het bewustzijn te verliezen, omdat de muziek nu eenmaal zoveel groter is dan de mens(heid) zelf.

Het Gewandhausorchester, een van de oudste ensembles ter wereld, heeft natuurlijk een heuse Mahler-traditie, en dat merkt men aan de warme strijkersectie. Het hout lijkt soms wat geplaagd door zenuwen, hoewel de foutjes in deze live-opname op een hand te tellen zijn. De kopers klinken wel unaniem uitstekend, alsook de bassen (die een prominente rol spelen in deze symfonie) en de twee vocale solisten: sopraan Christiane Oelze en mezzo Sarah Connolly. De muziek horende en het visuele schouwspel van de monsterbezetting er ineens bij zien, is overigens een groot surplus bij deze dvd, die bovendien een goede uitleg, een stijlvolle vormgeving en Engelse ondertiteling bij de Duitse liedtekst bijlevert. Chailly heeft met deze 'Mahler 2' kortom zijn vorige, ietwat dubieuze opname van het meesterwerk absoluut verbeterd. Bovendien respecteert Chailly Mahlers wens door na het inleidende deel een korte pauze in te lassen, om de discrepantie tussen het voorafgaande en hetgeen dat volgt, manifest te maken. Misschien lijkt het banaal, maar die integriteit maakt deze live-opname werkelijk helemaal af.

Meer over Gustav Mahler


Verder bij Kwadratuur

Interessante links
Agenda
Concertagenda
  • Geen concerten gevonden.