Franz Liszt is vooral bekend als componist van pianomuziek. Hij was een gevierd solist en een ware vedette in zijn tijd. Hij reisde de wereld rond als solist en genoot een reputatie die te vergelijken is met die van Paganini. Liszt nam in 1848 de functie op van kapelmeester aan het hof van Weimar. Als kapelmeester ging hij ook voor orkest schrijven en verruimde hij zijn repertoire. De werken op deze CD zijn daar stuk voor stuk een voorbeeld van.
Het orkest op deze CD, Anima Eterna onder leiding van Jos van Immerseel, is één van de beste orkesten van België en geniet internationale faam omwille van hun historische uitvoeringen. Dit wil zeggen dat de uitvoerders proberen te benaderen hoe deze muziek geklonken moet hebben in de tijd dat ze geschreven is. Men gaat op zoek naar instrumenten uit die tijd of kopieën ervan. Deze klinken vaak anders dan de hedendaagse instrumenten. Ook de uitvoeringswijze is gebaseerd op wat er geweten is over de gewoonten uit die tijd.
Het eerste werk is 'Totentanz', een werk voor piano en orkest. Voor deze opname werd gebruik gemaakt van een Erard-piano uit 1886. Het verschil met onze hedendaagse piano's is frappant, de klank is veel transparanter en de kleur is veel ruwer dan we gewoon zijn. Pianist Rian de Waal zet een schitterende vertolking neer die de virtuositeit van het stuk tot zijn volle recht laat komen. Een zelfde thema blijft het hele stuk door domineren maar komt altijd in een ander gedaante op de voorgrond. Een boeiend schouwspel. De andere werken zijn allemaal voor orkest zonder solist. Hier toont het orkest zijn volle kunde. De wat rauwere klank van de historische instrumenten is vaak verrassend, maar tezelfdertijd onvoorstelbaar natuurlijk. De symfonische gedichten van Liszt zijn nooit zwaar dramatisch geladen. Men kan zelfs stellen dat er erg veel lichtvoetige melodieën de revue passeren, dit echter zonder ook maar een moment goedkoop te worden. In 'Symfonische Dichtung nr.3' bijvoorbeeld, houdt de componist zijn publiek een kwartier geboeid met zeer weinig thematisch materiaal. Het genie van Liszt zit er in dat hij met dit weinige basismateriaal zeer veel kanten uit gaat. Het thema krijgt iedere keer weer een ander gezicht wat resulteert in een uitermate boeiend geheel. Door de historische uitvoering wordt dit alles nog veel uitgesprokener. De muziek is ook altijd programmamuziek. Zo soms waant men zich in een bos even later op een Keizerlijk bal. Dit leidt ook tot de grote toegankelijkheid van deze muziek.
Het leidt geen twijfel dat Anima Eterna hier naar goede gewoonte een glansprestatie neerzet. Dirigent Jos van Immerseel komt telkens weer met een verfrissend authentieke uitvoering die soms erg kan verschillen van de traditionele uitvoeringswijze die door de jaren ontstaan is. Dit teruggrijpen naar de partituur en de leefwereld waarin de muziek ontstaan is levert een erg boeiend resultaat op. Deze opname is dan ook een streling voor het oor.
Meer over Franz Liszt
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
