François-Joseph Gossec werd in 1734 geboren in het Waalse dorpje Vergnies en trok later naar Parijs, waar hij les zou volgen bij Jean-Philippe Rameau. Een van zijn eerste composities, een requiem dat later invloed zou hebben op Berlioz, bracht hem al snel veel succes. Hij had een grote invloed op het muzikale leven van de Franse hoofdstad en richtte verscheidene concertverenigingen op die op regelmatige basis concerten organiseerden. Voor die concerten werden waarschijnlijk ook de volgende drie symfonieën geschreven. Het zijn werken die voor hun tijd (de jaren 1770) erg vooruitstrevend waren. Het zijn vierdelige composities in de stijl van Stamitz en Haydn en Gossec gebruikt een vrij grote sectie blazers met onder andere een paar klarinetten, de eerste maal dat een Frans componist voor deze nieuwe instrumenten schreef. Het is niet ondenkbaar dat een jonge Wolfgang Amadeus Mozart Gossecs populaire symfonieën aanhoord zou hebben tijdens zijn bezoek aan Parijs in 1778.
De kwaliteit van de Parijse blazers is evident, daar getuigen de uitvoerige blazerpartijen in Gossecs drie symfonieën van. Kleine en grotere soli voor hoorns of hobo's vallen op in de drie werken zoals in het trio uit het menuet van de derde symfonie. Les Agrémens zorgt voor een energieke uitvoering van deze symfonieën met gezonde, krachtige strijkers. Opvallend is bijvoorbeeld de robuust uitgevoerde finale van de derde symfonie, die haar kracht niet bepaald uit een snel tempo haalt maar uit de compacte klank van Gossecs orkestratie. Trage delen, zoals de introductie tot het eerste deel van de tweede symfonie krijgen een vlot tempo mee, wat slepend enkel in de fraseringen die op die manier een klagend gevoel overbrengen. Galante articulaties kenmerken de langzame delen, zoals dat uit de tweede symfonie. Snelle delen klinken erg natuurlijk en wisselen moeiteloos 'tutti' passages met meer solistisch werk en strijkers- met blazerpassages af. Wat zware en duidelijk hoorbare bassen zorgen voor een stevige 'drive' in de hoekdelen en al klinken de strijkers niet altijd even transparant, hun wat ruwere, volle toon zorgt voor een heel compacte orkestklank die zeker niet zonder charme is.
De 'Tragédie Lyrique' Sabinus bevatte, naar klassiek Frans voorbeeld, een gezonde dosis balletmuziek en daarvan maakte Gossec zelf een zesdelige suite, die hier de cd afsluit. Dit is veel minder gecompliceerde muziek, al zorgt Gossecs dansbare ritmiek vaak toch voor een boeiende beluistering. Dirigent Guy Van Waas verliest nooit het typische ritme van de hofdansen waarop deze muziek gebaseerd is uit het oog want dit werk wijst in veel meer opzichten terug naar de Franse barok dan Gossecs symfonieën. Naar achttiende-eeuwse traditie worden enkele delen met een obligaat ritme op castagnetten of klein trommeltje begeleid, zoals de 'pas espagnol'.
Al is hij enkel in Frankrijk en Wallonië goed gekend, toch mag Gossecs muziek ook bij ons best gehoord worden. Mozart schatte zijn Parijse collega erg hoog in en bovendien doet deze knappe uitvoering deze drie voor hun tijd erg moderne symfonieën alle eer aan.
Meer over François-Joseph Gossec
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
