Flor Peeters (1903-1986) geldt als een monument in de Vlaamse muziekwereld. Zijn grenzenloze virtuositeit aan het orgel bracht hem internationale roem, hij ontpopte zich eveneens tot geliefd pedagoog en als componist kwam Peeters geregeld vinnig uit de hoek. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zag hij zich genoodzaakt onder te duiken. In de Norbertijnenabdij van Tongerloo werd in deze periode het 'Concerto voor Orgel en Orkest' op papier gezet, hier uitgevoerd door organist Peter Pieters en het Vlaams Radio Orkest. Schrijnende dissonanten, kanongebulder van de pauken of andere verwijzingen naar de ellende van de oorlog blijven uit. De componist zoekt naar een muzikale taal die weliswaar voldoende vernieuwend is maar ook stevig geworteld is in de hem vertrouwde traditie van kerk- en orgelmuziek. 'Evenwichtig', zo kan het concerto best in één woord omschreven worden. Ritmisch pulserende machomomenten met spierballengerol van zowel orkest als orgel worden net op tijd een halt toegeroepen om niet te gaan choqueren. Ze maken telkens plaats voor stille, vredige, bijna pastorale passages. Deze afwisseling tussen twee sfeerwerelden in het Allegro-deel komt zo regelmatig voor dat ze niet meer verrassend gaat werken. Het tweede deel is een langzame verkenning van de zachtste klanken die maar in een orkestratie gevat kunnen worden. De muziek kabbelt kalm verder, als een riviertje op het Vlaamse platteland. Wat een contrast met de cadenza waarmee het laatste deel opent! Een gloeiende vuurwerkpassage van drie minuten, waarna het orgel rokend achterblijft. Het orkest gaat nu aan de slag met de nieuwe motiefjes uit deze cadenza, aanvankelijk in de sfeer van het tweede deel, maar humoristischer, om met veel bravoure uit te monden in de obligate finale coda.
In de 'Missa Festiva voor Gemengd Koor en Orgel' verwijst 'Festiva' naar de vreugde van de Bevrijding in '45, en ook naar het jubileum van het Mechelse Sint-Romboutskoor, in wiens opdracht het werk werd gecomponeerd. Het feestelijke karakter van dit werk is eerder onopvallend aanwezig. Wat wel opvalt is hoe Flor Peeters erin slaagt de oude kerkmodi en de klassieke misstructuur te verenigen met zijn moderne, expressieve schrijfwijze. Zo kan hij prachtige dingen zoals een zeer oprecht klinkend 'Gloria', een krachtig 'Credo' en een eenvoudig en ontroerend 'Agnus Dei' realiseren. De melodieën zijn niet authentiek gregoriaans, maar vinden hun inspiratie daar wel. Deze Missa is vooral gebruiksmuziek. Hopelijk wordt ze niet te gauw uit het oog verloren.
Peeters' muziek klinkt grondig overdacht, zeker niet impulsief. Jongensachtige accenten zoals de opening van het Concerto en de cadenza vallen extra op. Deze cd is een mooi eerbetoon aan Flor Peeters, die in 2003 honderd geworden zou zijn. Er werd opgenomen in de bewuste Norbertijnenabdij van Tongerloo, en in Flor Peeters' thuishaven: de Mechelse Sint-Romboutskathedraal. Uitvoerders Peter Pieters en het Vlaams Radio Orkest dragen de componist een warm hart toe. Van zoveel engagement wordt deze muziek natuurlijk alleen maar beter.
Meer over Flor Peeters
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
