Op hun vorige cd ('The Armstrong Mutations') namen Peter Vermeersch en zijn nu 14-koppige Flat Earth Society het repertoire van Louis Armstrong onder handen. Voor 'Psychoscout' wordt gekozen voor eigen werk dat geschreven werd voor het project dat de band ondernam met de Amerikaanse jazzpianist Uri Caine. Net als op de concerten met Caine, wordt de muziek geen piano(concerto)jazz, maar een stevige brok op en top FES-muziek. Wel is FES op 'Psychoscout' duidelijk in de richting van de jazz geëvolueerd. De instrumentale solo's zijn gevoelig sterker dan vroeger en bij momenten verraadt het denken in orkestblokken invloeden van de moderne bigbandtraditie.
Zo klinkt FES bij momenten iets "ernstiger", maar gelukkig zonder dat de muziek verstikkende stropdassen omgeknoopt krijgt. Daarvoor scheurt er te vaak een semi-illegaal Cotton Club sfeertje door de muziek: jaren '30 junglejazz voor dames die dansen in bananenrokjes en die de temperatuur tot ver over het toegestane maximum jagen. Dat FES daar deze dames zelf niet voor nodig heeft, wordt duidelijk in 'Clusterthing'. Met de regelmaat van de klok zappen Vermeersch en zijn bende hier van de hyperkinetische swing van drummer Teun Verbruggen naar jungle- of misdaadjazz. Dat de groep plots massaal aan het zingen slaat, of een tot noise vervormde menselijke stem over de muziek uitgegoten wordt, laat er geen twijfel over bestaan: FES wil nog steeds niet "deugen". Bovendien trekt Vermeersch nog te graag dwarse strepen door de verschillende muzikale referentiepunten. De hoempa zwart-witfilm muziek van 'Without' wordt bijvoorbeeld opgezadeld met pianoclusters en dissonant fladderende blazers, waardoor de sfeer van deukhoeden en lange regenjassen een stevige twist meekrijgt. In andere stukken zijn het dan weer het prominente accordeon, gezoem als van een oud ruimtetuig, een rondmarcherende Peter Vermeersch of mysterieuze, hoge zangstemmen die de cliché's komen verstoren, terwijl in de titeltrack de weerbarstige maatwisselingen niet geschuwd worden.
Opvallende geluiden, zelfs naar FES-normen zijn er te noteren in 'Edward, Why Don't You Play Some Blues', waar de gitaar van Roland Vancampenhout (FES-gitarist David Bové heeft het schip op deze cd verlaten) bij momenten lekker jankend, maar vooral bluesy uit de hoek mag komen. Misschien nog opvallender zijn 'Lie to Me' en 'Waterman', twee ballads die een nieuwe kant van de Flat Earth Society laten horen. Vooral 'Lie to Me' getuigt van een zuiverheid en melodische eenvoud die – met de beperkte bezetting van ritmesectie, vibrafoon en twee trompetten – buitengewoon kan ontroeren. Deze rustpunten tussen alle muzikaal geweldig verantwoorde FES-gekte, de composities in dito knappe arrangementen en de sterkere solistische prestaties maken van dit album een meesterwerkje in het oeuvre van FES.
Meer over Flat Earth Society (FES)
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
