Wantrouw iedereen die beweert Fantômas te 'kennen'. Met hun derde cd 'Delirium Cordia' neemt het allstarkwartet van Mike Patton (Faith No More, Mr. Bungle, Tomahawk), Buzz Osborne (Melvins), Dave Lombardo (Slayer) en Trevor Dunn (Mr. Bungle) namelijk nogmaals een scherpe bocht. Hun eerste, titelloze cd was een brok technische artmetal, gebaseerd op een stripverhaal en moeilijk te volgen zonder de 'prentjes'. Het daarop volgende 'The Director's Cut' ging er, als verzameling metalversies van filmthema's, al heel wat gemakkelijker in. Met 'Delirium Cordia' wordt nu niet zozeer de kaart van de filmmuziek getrokken, dan wel die van de filmische muziek. De metal van de vorige releases wordt hier ingeruild voor elektronisch gefriemel en allerhande gesamplede geluiden en stemmen die de band merkelijk zachter en gevarieerder doen klinken, maar zeker niet gezelliger. Het lijkt wel alsof de horror en de gruwel vervangen worden door spanning: geen bloed of afgehakte ledematen meer, wel paniek en psychische terreur.
Twintig minuten en negenendertig seconden ver op de cd: boven een traag evoluerende basmelodie klinkt bloedstollend geschreeuw. De luisteraar die hulp wil bieden, kan niet. Door de galm is niet te lokaliseren vanwaar het geluid precies komt en de flipperende elektronica vertroebelt het beeld nog verder. Machteloos verder luisteren of de cd afzetten zijn de enige opties die resten. En zo werkt heel de cd. Door het afwisselen van scènes die veel insinueren, maar niets uitspreken, wordt de luisteraar in het verhaal meegezogen zonder dat het verhaal expliciet verteld wordt. Afhankelijk van de thrillers en/of horrorfilms (van 'The Shining' tot 'Twin Peaks', alles kan helpen) die de individuele luisteraar kent, mag/moet die alles zelf invullen. Dat de éénmalige muzikale referenties naar Amerikaanse detectiveseries en maffiaprenten een ontspannende verademing bieden, zegt veel over de latente spanning die deze cd beheerst.
De aangevoerde geluiden variëren van waaiende wind (wat doet de luisteraar 's nachts op dat verlaten kerkhof?) over Afrikaanse percussie tot industrieel lawaai of een tingelende beiaard. Wat deze geluidstrip echter het meest kleurt, is de grote variëteit aan stemmen, die voor de meest onbehaaglijk indenkbare momenten zorgen: de vrouwenstemmen als sirenes in de mist, de mannenstemmen die door nét niet juist te zingen als uitgebroken zombies of mummies klinken, de geknepen stem als van een misvormde, in een middeleeuwse torenkamer opgesloten nar of de zinderende klank van Tibetaanse monniken. Wanneer er resoluut voor extreme dissonantie gekozen wordt, verraadt de muziek invloeden van Ligeti's 'Lux Aeterna' of zelfs het verwrongen koordeel uit 'Jesus Christ Superstar'.
'Delirium Cordia' is een meeslepende geluidstrip om het behang van de muren te krabben. Een echt grote muzikale prestatie is het bezwaarlijk te noemen, daarvoor is het geheel te fragmentarisch en te weinig doorgewerkt. Het aaneensluiten van de verschillende scènes zorgt er gelukkig wel voor dat de drive van het in te beelden verhaal bewaard blijft, waardoor de cd als geheel werkt. Wie daaraan twijfelt parkeert zijn auto maar eens op een verlaten landweg en stopt dan de cd in de lader. Gegarandeerd dat hij/zij het nieuws haalt.
Meer over Fantômas
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
