Na hun zeer succesvolle cd met liederen van Hugo Wolf, brengen tenor Ian Bostridge en pianist Antonio Pappano nu de laatste liedcyclus van Franz Schubert, 'Schwanengesang', uit. De liedcyclus wordt ingekaderd door drie vroegere liederen van Schubert, en het laatste lied op de cd, 'Abschied', ook uit Schuberts vroege jaren, rondt het plaatje mooi af.
Schubert wordt - terecht overigens - de vader van de Duitse liedkunst genoemd, en dat is ook aan zijn compositiestijl te horen. Hij gaat minder ver in zijn schrijven dan bijvoorbeeld Schumann en Brahms, en zijn pianobegeleidingen zijn op enkele uitzonderingen na vrij eenvoudig en zonder de uitgebreide tekstuitbeelding en rijkdom aan variatie die men bijvoorbeeld bij Schumann, Brahms en Wolf tegenkomt. Zo zijn de begeleidingen eerder van het akkoordische soort dat in de stuwende 'An Schwager Kronos' gebruikt wordt. In andere liederen gebruikt Schubert ook de begeleiding om de teksten uit te beelden, zoals in de vrolijke, opgetogen 'Liebesbotschaft': de verteller vraagt een beek om zijn liefdesverklaring mee te dragen aan zijn geliefde, en de melodie is eerder abstract terwijl de bruisende loopjes in de piano het spel van de zon op het water uitbeelden. De melodieën van Schubert zijn meesterlijk opgebouwd, en van de eenvoudige, declamerende en ietwat bevreemdende sfeer van 'Der Doppelgänger' tot het elegante lyrisme en brede fraseringen van 'Ständchen' onderstrepen ze telkens de tekst en sfeer van elk lied op zeer vindingrijke wijze. Het woord "Schwanengesang" wordt in de Duitse literatuur veel gebruikt als een metafoor voor de eindelijke afscheid met het leven of een geliefde, en veel van de liederen op de cd gaan net daarover. 'Ihr Bild' en 'Die Stadt' zijn goede voorbeelden: beide liederen staan in een traag tempo en zijn zeer dun en transparant geschreven met een eenvoudige melodie en een minimalistische begeleiding. Daarentegen staan liederen zoals 'Ständchen', 'Liebesbotschaft' en 'Die Taubenpost', die hoopvolle teksten hebben en heel opgetogen en zorgenloos van sfeer zijn. Het is geen wonder dat Ian Bostridge zoveel lof heeft geoogst voor zijn liedinterpretaties, want net zoals zijn opname van Schuberts 'Winterreise', is zijn vertolking hier zeer sober, zorgvuldig en technisch bijna perfect. Antonio Pappano is een schitterende begeleider in de beste betekenis van het woord: hij speelt perfect in op de intenties van de zanger en brengt de sfeer van elk lied met veel zorg en verve tot uitdrukking. Het valt dan ook te hopen dat dit schitterend duo nog veel zulke opnames zal brengen.
'Schwanengesang' is allicht niet het bekendste werk van Schubert en dat is onterecht, want er staat een schat aan mooie, interessante liederen in. Deze cd is dan ook een must-have voor liefhebbers van Duits lied - of een interessante startpunt voor wie er zin heeft om in de rijkdom van dit repertoire op verkenning te gaan.
Meer over F. Schubert
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
