De opera van Zürich, die bij de beste van Europa wordt gerekend, was er als een van de eersten bij om eigen producties op dvd uit te brengen. De recentste uitgave in hun nu al rijke catalogus is een registratie van 'Pelléas et Mélisande', de enige opera van de Franse impressionist Claude Debussy (1862-1918). Net als hun vorige realisaties is deze opname, die gemaakt werd in 2004, uitgegeven bij TDK.
Voor 'Pelléas et Mélisande' baseerde Debussy zich op het gelijknamige toneelstuk van de Belg Maurice Maeterlinck. Het verhaal, dat zich afspeelt in een mysterieuze droomwereld, draait rond de driehoeksrelatie tussen Mélisande en de halfbroers Pelléas en Golaud. Prins Golaud vindt de angstige prinses Mélisande wanneer hij verdwaald is in het bos. Hij trouwt met haar en neemt haar mee naar het kasteel van zijn grootvader Arkel, waar het licht slechts een keer per dag doorkomt. Pelléas en Mélisande trekken vaak samen op, waardoor Golaud meer en meer argwaan krijgt en Pelléas neersteekt. Nadat Mélisande is bevallen van een dochter sterft ook zij.
Debussy's partituur sluit helemaal aan bij het symbolische en surreële van het verhaal. Verfijnde orkestratie, zweverige zanglijnen die ondergeschikt zijn aan het Franse spreekritme en een harmonisch koloriet dat quasi onopvallend van de ene in de andere wereld overgaat met dissonanten die zich er onopvallend tussenwringen. Behalve in de orkestrale tussenspelen zet hij bijna nooit het volle orkest in, en tovert hij met het afwisselen tussen diverse solo's en kamermuzikale momenten. Dirigent Franz Welser-Möst geeft een meesterlijke lezing waarin hij zowel aandacht heeft voor al die kleuren in de partituur als voor het rijke contrapunt. Zo creëert hij een ideaal klanktapijt voor de zangers en houdt hij door middel van subtiele rubato's de spanning voortdurend vast. De magie die uit de orkestbak opstijgt vindt zijn tegenhanger op de scène, waar regisseur Sven-Eric Bechtolf een bizarre, ondergesneeuwde wereld schept, met als overheersende kleur een vaal wit. Binnen die tijdloze wereld laat hij bovendien de personages niet rechtstreeks met elkaar converseren, maar met poppen die hun dubbelgangers zijn. Een beter beeld om de afstand tussen de figuren uit te beelden is moeilijk denkbaar. Hij laat hen allemaal met een zekere terughoudendheid acteren, waardoor het minste gebaar of de kleinste beweging net nog duidelijker wordt. De cast is eigenlijk opvallend homogeen, al moet zeker en vast de warme basbariton van Michael Volle (Golaud) vermeld worden. Naast hem is Rodney Gilfry's Pelléas niet minder indrukwekkend. Hij heeft geen moeite met de tessituur van deze rol, die ook vaak door tenoren wordt gezongen, en blinkt bovendien uit door zijn voorbeeldig Frans. Dat laatste is misschien een minuscuul punt van kritiek bij de Mélisande van Isabel Rey, al doet haar kristalheldere stem met wonderzachte hoogtes dat bezwaar onmiddellijk verdwijnen.
Deze dvd is nog maar eens een bewijs van de hoge kwaliteit van de producties in Zürich, al zal de wat bevreemdende regie van Sven-Eric Bechtolf misschien niet iedereen bevallen. Muzikaal is dit echter zonder twijfel een 'Pelléas' van wereldklasse.
Meer over Claude Debussy
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
