In tegenstelling tot meer vooruitstrevende collega’s als Richard Wagner, Franz Liszt en Anton Bruckner, keerde Johannes Brahms het genre van de kamermuziek nooit zijn rug toe. Naast verscheidene sonates, drie klaviertrio’s en een klavierkwintet, componeerde Brahms tussen 1857 en 1875 deze drie klavierkwartetten. Twee van de kwartetten, voor viool, altviool, cello en klavier, zijn relatief vroege composities, terwijl het donkere derde kwartet eenzelfde lange, gecompliceerde ontstaansgeschiedenis deelt met de majestueuze eerste symfonie, waarmee het ongeveer gelijktijdig ontstaan is. Brilliant Classics brengt deze drie werken uit op een prachtig uitgevoerde dubbel-cd met Derek Han aan de piano, bijgestaan door violiste Isabelle Faust, altviolist Bruno Giuranna en cellist Alain Meunier.
Brahms’ drie kwartetten zijn grondig van elkaar verschillende werken en een van de belangrijkste verdiensten van deze opname is dat het aparte karakter van elk kwartet goed naar voren gebracht wordt: van het eerste kwartet met zijn classicistische, evenwichtige opbouw en opzwepende finale, naar het afwisselend gelukkige en triestige tweede kwartet tot het tragische, donker ingekleurde derde.
Violiste Isabelle Fausts zuivere manier van spelen werkt wonderbaarlijk goed in Brahms’ muziek, iets wat eerdere concerten en opnames (onder meer van Brahms’ vioolconcerto en tweede strijksextet, Harmonia Mundi 902075) al duidelijk maakten. Faust kiest niet voor een overdadig romantisch klankbeeld maar besteedt opvallend veel zorg aan het helder articuleren van Brahms’ melodielijnen, die op deze dubbel-cd dan ook uitzonderlijk lucide overkomen. Het kwartet bezit een stevige bas in de persoon van cellist Alain Meunier. Hij zorgt voor een prachtige cellosolo in het langzame deel van het derde kwartet, een solo die de twee andere strijkers uitnodigt tot een wonderlijk rustige dialoog die eeuwig zou mogen duren. Zijn diepste noten doen het bovendien erg goed in de hoekdelen van dit kwartet, waar de zware klank van zijn laagste snaar bijdraagt tot de ernstige en turbulente sfeer van deze muziek.
Waar nodig klinkt deze opname bovendien met de nodige gladde, Weense charme, zoals in de theatraal opgezette droevige melodieën uit de finale van het eerste kwartet. Die Hongaarse finale lijkt misschien wel een beetje aan de zware kant maar krijgt daarbij een vurige, energieke uitvoering mee. De ruwheid van dit deel staat de stevige controle en strakke ritmiek die het kwartet tentoon spreidt, niet in de weg.
Het is echter vooral het tweede kwartet dat een prachtige uitvoering meekrijgt, eentje die al het melancholische van het eerste deel bewaart dankzij een Schubertiaanse uitvoering die deze muziek even ongecompliceerd als een volksliedje doet weerklinken. Het langzame deel bezit, in zijn pianomelodieën het gewichtloze van een nocturne van Chopin terwijl het scherzo de licht(zinnig)heid van een Slavische dans Dvorak in zich draagt. Dat ligt dan vooral een de verfijnde manier van fraseren van de vier muzikanten, die een haast classicistische vorm aan Brahms’ melodieën geven.
Het bijhorende cd-boekje is tamelijk karig ingevuld, in de stijl van de budget-cd’s van Brilliant Classics. Dat staat de kwaliteit van deze drie uitvoeringen echter zeker niet in de weg. Deze klavierkwartetten krijgen namelijk zo een aantrekkelijke uitvoering dat men teleurgesteld is dat elk werk uiteindelijk tot een eind komt. Weinig andere uitvoerders kunnen zorgen voor drie grondig van elkaar verschillende maar zo consistent meeslepende, mooie interpretaties van Brahms’ kamermuziek als Isabelle Faust, Bruno Giuranna, Alain Meunier en Derek Han dat hier doen.
