Jiří Bělohlávek heeft iets met Bohuslav Martinů. De Tsjechische dirigent raakt al tijdens zijn studie aan het conservatorium van Praag verslingerd aan de muziek van de Tsjechische grootmeester, wiens symfonieën tegenwoordig niet tot het klassieke concertrepertoire behoren. Bělohlávek lijkt er zijn missie van gemaakt te hebben om deze muziek in ere te herstellen. Met verschillende Praagse orkesten profileerde hij zich al vroeg in zijn carrière als beschermheer van de componist, wat in enkele prachtige opnames resulteerde voor Supraphon en Harmonia Mundi. Inmiddels komt Bělohlávek, definitief doorgebroken als orkestleider in Paul Lewis' fantastische opname van alle Beethoven-pianoconcerti, op de proppen met een nieuwe, integrale uitvoering van het werk van Martinů. Deze keer niet met een orkest dat Tsjechisch bloed door de aderen heeft vloeien, maar wel met een van Europa's meest vooraanstaande ensembles: het BBC Symphony Orchestra. In 2009 werd Bělohlávek chef van dat orkest en hij zag meteen zijn kans schoon om zijn geliefde reeks symfonieën in een definitieve uitgave te bundelen bij Onyx Classics.
Voor Bělohlávek is elke symfonie van Martinů een leefwereld op zichzelf en in het boekje bij deze driedubbele cd-doos leest de toehoorder zelfs enkele "koosnaampjes" die de dirigent voor de werken bedacht heeft. Mike Crump, auteur van een beknopte tekst bij deze uitgave, wijst erop dat de symfonieën voor een stuk biografisch benaderd dienen te worden. Anderzijds blijven het natuurlijk kunstwerken, waaraan alledaagse perikelen slechts op een heel basaal niveau ten grondslag kunnen liggen. Interessant is waarom deze symfonieën vandaag weinig gekend zijn, of toch zelden worden uitgevoerd. Het antwoord ligt, zoals vaker, bij de programmatoren, die hun publiek willen afschermen voor de dikwijls zeer vooruitstrevende muzikale taal van Martinů. De componist staat niet expliciet geboekstaafd als een groot hervormer van muzikale ideeën, maar wel als iemand die deels traditioneel, deels expressief schreef. Met dat "halfslachtig idioom" weten sommige muziekliefhebbers niet wat ze aanmoeten. Nochtans is de muzikale taal, voor wie ze op de keper beschouwt en los ziet van de musicologisch of biografische context (voor zover dat mogelijk is natuurlijk), erg helder. Zeker onder iemand als Bělohlávek, die deze zes symfonieën probleemloos voorbij het auditieve effect an sich tilt, blijkt hoe schitterend deze werken zijn (stuk voor stuk!) en hoe onterecht in de vergetelheid geraakt.
Wetende dat dit live-uitvoeringen zijn, opgenomen in Londens Barbican Hall, wordt de verwondering alleen maar groter. Anderzijds draagt deze interpretatie ook de vruchten van het live-gebeuren: Bělohlávek brengt de werken echt "in het moment" en zoekt niet gemaniëreerd naar een overstijgende esthetiek. In vergelijking met andere interpreten zou men deze Martinů kunnen vergelijken met meer geësthetiseerde versies, maar finaal moet men de muziek natuurlijk beoordelen op wat ze teweeg brengt. Dat is hier niet niets. Het BBC Symphony Orchestra stelt zich zeer genereus op, en laat zich schijnbaar zelf ontroeren door het orkestrale gebeuren. Waar de kopers lieftallig, het hout zonder franjes en de strijkerssectie soms vederlicht klinkt, komen ze later boosaardig, dreigend of zeer gevoelvol uit de hoek. Op elk moment getuigen deze interpretaties van een enorme betrokkenheid bij de muziek, zowel van de dirigent uit, die alles in transparante banen leidt, als bij de musici, die de dirigent enorm dicht op de huid zitten. Zelfs het publiek, hier immers nauwelijks hoorbaar, lijkt aan te voelen hoe belangwekkend deze uitvoeringen zijn. Verplicht materiaal dus, voor wie zich interesseert in het symfonisch werk uit de 20e eeuw.
