Aranis is een zevenkoppige Vlaamse groep, waarvan je de stijl kan omschrijven als klassiek met een vleug freejazz-weerbarstigheid. Het instrumentarium bestaat uit dwarsfluit, violen, accordeon, piano, gitaar en contrabas – vijf vrouwen, twee mannen. De belangrijkste figuur in het septet is bassist Joris Vanvinckenroye, die ook de arrangementen en composities verzorgt. Aranis' tweede cd – in eigen beheer uitgegeven, wat getuigt van een bewonderenswaardige ondernemingszin – is "muziek bij een ingebeelde film", zoals de titel accuraat aangeeft. Elf nummers lang lijkt de groep niet zozeer instrumentale songs – met een intro, refrein en strofes – te willen brengen; ze wil eerder sferen en emoties oproepen, doorgaans een mengeling van melancholie en nervositeit. Dat is een legitieme keuze, maar ze maakt het album ook meteen erg zwaar op de hand.
"Het is heel duidelijk dat onze muziek zeer beeldend is en echt wel een beroep doet op de verbeelding van de luisteraar," stelt fluitiste Jana Arns in het februarinummer van Stage Magazine. In die uitspraak schuilt een kleine tegenstelling: normalerwijze verwacht je als luisteraar bij erg beeldende muziek niet dat je ook zelf nog eens met een rijk verbeeldingsvermogen voor de dag moet komen. Maar bij Aranis is dat laatste inderdaad het geval – mogelijk omdat deze plaat toch niet zo beeldend is als Arns meent. Het grote pijnpunt is het sterk repetitieve karakter van de meeste composities: vaak worden één of twee korte melodieuze thema's – basisriffs, zeg maar – van aanvang tot einde herhaald. Die thema's worden weliswaar voortdurend gevarieerd qua instrumentatie, en ze worden ook regelmatig doorspiest met onverwachte, bliksemsnelle interrupties: ritmewendingen, felle dissonanten op het klavier, wisselingen in het volume – dat is die freejazzsfeer! Maar voor een plaat van bijna één uur speelduur is Music For an Imaginary Film toch té arm aan melodieën. De sfeerschepping primeert – zoals vermeld – boven het vertellen van een melodieus verhaal, en daar knelt weer een schoentje, want ook de sfeer is vrij monotoon – steeds dat onrustwekkende, dat sombere, dat zenuwachtige. Je moet bijna al vóór de beluistering in die stemming zijn dat de hele tijd te kunnen smaken.
De track 'Trog' – bij uitzondering gecomponeerd door niet-groepslid Peter Verdonck – is dan ook een uitschieter in de positieve zin, omdat de sfeer hier frivoler wordt, met veel minder mineuren: er is al eens ruimte voor een schalkse melodiewending, de hemel klaart even op. Ook 'Waris', een nummer waarop gast Bart Maris een trompetbijdrage voor zijn rekening neemt, is een aangenaam rustpunt, net dankzij de afwisseling in klankkleur die de trompet meebrengt. Een voorbeeld van de negatieve punten die hierboven zijn aangehaald kan worden gevonden in 'Gona', een track die het geduld van de luisteraar behoorlijk op proef stelt: de eerste twee minuten zijn kleine variaties op een minimalistisch thema, waarna vanaf minuut drie een nieuwe, korte melodielijn wordt geïntroduceerd en het geluidsbeeld luider, hectischer en drukker wordt. Na al die tijd verwacht je dan een verrassende plotwending, een nieuwe invalshoek, maar als het volume zijn climaxpunt bereikt – even na de vierde minuut – sterft het nummer plots pijlsnel uit. In de imaginary film kunnen daar wellicht interessante scènes bij worden gedacht, maar dat is net het punt: een cd staat als geluidsdrager op zichzelf, en moet dus ook voldoende overtuigingskracht hebben zónder visuele bijvoegsels in hoofde van de luisteraar.
Het is overduidelijk dat Aranis' muziek nood heeft aan een beeldende component. Moet Aranis dan maar écht muziek bij films gaan maken? Dat zou zeker geen slecht idee zijn, maar als luisteraar hoef je wellicht niet zo lang te wachten: ga de groep gewoon live bekijken. Op technisch vlak moet ze duidelijk van niemand lessen ontvangen – de zeven muzikanten zijn feilloos op elkaar ingespeeld – en de kenmerken die op plaat zo storend zijn, zoals de repetitieve component en de sombere gevoelslading, storen in een concertcontext wellicht niet. De kans is zelfs groot dat ze dan een positieve indruk nalaten, aangezien het directe contact met het podium vaak uitnodigt om in de muzikale sfeer mee te stappen.
Meer over Aranis
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
