Antonio Cartellieri was een Italiaanse componist van Noord-Duitse afkomst die zijn eerder korte carrière, net als zijn bekende tijdgenoten Haydn en Beethoven, in Wenen doorbracht. En muziekliefhebbers hebben het aan de explosie van de historische uitvoeringspraktijk te danken dat zijn werken nu, na tweehonderd jaar, van onder het stof gehaald worden en hun eerste opname mogen beleven.
Hoewel Cartellieri's oratorium inhoudelijk een religieus werk is en uiteraard niet geënsceneerd dient te worden, leunt het stilistisch veel dichter aan bij de Italiaanse opera's van die tijd. Enkele scènes, vooral de ensembles, zouden recht uit een Da Ponte opera van Mozart kunnen komen, terwijl de stijl op andere momenten dan weer aan de Italiaanse opera van Rossini of Donizetti doet denken. De passages waarin de figuur van Satan centraal staat doen dan weer verbazingwekkend veel denken aan Mozarts Requiem dat 15 jaar eerder geschreven werd. De componist vat het kerstverhaal op als een allegorische strijd van goed ,(gesymboliseerd door Johannes de Doper en twee engelen), tegen Satan, vertolkt door bas Alexander Marco-Buhrmeister. Het koor neemt afwisselend de rol aan van godvrezende herders of van Satans demonen. Hoewel de muziek niet altijd het compromisloze van Beethoven, de humor van Rossini of de slimme uitwerking van Haydn bezit, weet Cartellieri zijn luisteraars toch steeds te verrassen met leuke vondsten: trompetfanfares en een miniatuur hoboconcerto als begeleiding van de lange aria 'Gloria in cielo al vero Dio' of een zeldzame solotrombone in 'Dal mar succhio gli umori'. Ook qua zangstijl komt dit werk helemaal niet overeen met religieuze muziek. Vooral de vloeiende, melodieuze lijnen van de twee tenoren lijken zo uit de opera buffa te komen. Wie Johannes de Doper, alias Andreas Karasiak, hoort, ziet hem evengoed de rol van Figaro uit 'Le Nozze' vertolken. Das Neue Orchester begeleidt de zangers op historische instrumenten en doet dat met de gebruikelijke toewijding die authentieke opnames vaak net iets meer de moeite waard maken. Bovendien orkestreert Cartellieri met stijl en toewijding naar zijn muzikanten toe en hij gebruikt zijn blazers niet spaarzaam. Dit zorgt geeft een extra dimensie aan de muziek en maakt ook de puur instrumentale gedeelten zeker de moeite waard.
Bijzonder originele muziek is dit niet, maar wel mooi en goed gebracht. Wie geïnteresseerd is in deze periode of gewoon eens wat minder voor de hand liggende dingen wil ontdekken zal zijn hart hier kunnen ophalen.
Meer over Antonio Cartellieri
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
