'La Caravane du Caire' was de twaalfde opera van de in Parijs werkzame Luikse componist André-Modeste Grétry en vormde een van zijn meest succesrijkste composities. Het libretto van 'La Caravane du Caire' was namelijk een uitstekende gelegenheid voor Grétry om zijn kunnen te bewijzen in de Franse hoofdstad en een traditioneel Frans operaspektakel met ballet en met een briljante enscenering te kunnen neerzetten. Naast het in de achttiende eeuw immens populaire oriëntalisme, bevat deze opera enkele uitgebreide balletscènes en een cast die mensen van verschillende nationaliteiten speelt, zodat Grétry de kans kreeg Duitse, Italiaanse en zelfs Hongaarse volksmuziek te imiteren.
De Ricercar Academy bracht een groep knappe solisten samen en deze 'Caravane du Caire' bevat enkele erg mooie instrumentale momenten, van de hobosolo in de ouverture tot de obligate fluitpartij in de aria 'Fra l'orror della tempesta'. Maar muzikaal kan de Franse klassieke opera toch niet tippen aan haar Italiaanse en Duitse tegenhangers. De muziek neigt, met zijn sterk doorgevoerde eenvoud, repetitieve melodieën en eenvoudige textuur van melodie-met-begeleiding, naar klassieke balletmuziek. De 'Danse générale' en 'Marche' naar het einde toe van het eerste bedrijf zijn onversneden balletmuziek, waarbij de melodie louter achtergrond is voor wat scenisch een groots opgezet spektakel moest worden.
De cast is, zoals dat de gewoonte was in de Parijse grand-opéra, behoorlijk uitgebreid en het is onmogelijk om elke zangers in detail te bespreken. Maar enkele rollen springen toch direct in het oog. Allereerst is er bas Jules Bastin, die het personage van de Pacha voor zijn rekening neemt en op bepaalde momenten een zuivere, slanke basstem bezit, met een zekere, expressieve laagte die niets van zijn precisie mist. Maar in de derde akte stelt hij wat teleur, zowel in de ensembles als in de soloaria's en de precisie die hem in de eerste akte kenmerkt verlaat hem grotendeels. Een ensemble als het groots opgezette 'Jaloux de reconnaître' kan zo niet echt overtuigen. Vincent Le Texier is erg overtuigend als buffo-karakter en daarmee bedoelen we dat zijn komische rol met voldoende dikdoenerigheid wordt neergezet, zoals blijkt uit de quasi-serieuze aria 'J'ai des beautés picquantes'. Greta De Reyghere klinkt bij momenten een beetje opgewonden. Toegegeven, een turbulente ariette als 'J'abjure la haine cruelle' mag theatraal klinken maar een beetje meer stemcontrole was op zulke plekken welkom geweest. Gilles Ragon komt als Tamorin dan weer heel wendbaar en virtuoos over in zijn aria 'C'est la triste monotonie', vol met halsbrekende coloraturen en loopjes.
Het koor zorgt voor enkele mooie momenten, zoals in het zuiver en lumineus uitgevoerde openingskoor 'Après un long voyage'. Marc Minkowski besteedt veel aandacht aan dictie en de tekst van deze opera is bij nagenoeg elke zanger duidelijk verstaanbaar, wat het verhaal, vooral in de recitatieven erg ten goede komt. Een heel leger exotisch slagwerk (echte Ottomaanse instrumenten) wordt gebruikt om enkele momenten in de opera op te luisteren, zoals de finale 'Danse pour les Turcs' die een opzwepende en originele ritmische begeleiding meekrijgt.
Als extraatje bevat deze uitgave enkele uittreksels uit een andere opera van Grétry 'Le Jugement de Midas' een werkje met een meer komische ondertoon, over de Griekse koning Midas die een zangwedstrijd in het nadeel van de prachtig zingende god Apollo beslist en als straf een paar ezelsoren aangegroeid krijgt. Opvallend is de ouverture met zijn nauwelijks verhulde muzikale referenties naar het gebalk van ezel Midas. De cast, gebouwd rond tenor John Elwes houdt een gevoel van satire in haar lezing, die het duidelijkst weerklinkt bij de twee bassen Jules Bastin en Michel Verschaeve. Als afsluiter van deze dubbel-cd is deze lichte muziek, met zijn humoristische boventonen geen slechte keuze. Maar ondanks de doorgaans knappe uitvoering, komt Grétrys muziek toch wat bleek en gewoontjes over in vergelijking met bijvoorbeeld Mozarts opera's.
Meer over André-Modeste Grétry
Verder bij Kwadratuur
Interessante links
